دیجیتال مارکتینگ چیست؟ آموزش بازاریابی دیجیتال

زمان مطالعه: 11 دقیقه

استفاده از اینترنت، فقط در سه سال گذشته ۵ درصد افزایش داشته؛ مردم راحت‌ترند به جای خرید حضوری، آنلاین خرید کنند. به همین خاطر هم هست که کسب‌وکارها در سال‌های گذشته، روی بازاریابی دیجیتال یا دیجیتال مارکتینگ تمرکز بیشتری داشته‌اند.

از حوالی سال 1900 که اولین تبلیغات در رادیو منتشر شده تا امروز، استقبال از دیجیتال مارکتینگ به خاطر نرخ بازگشت سرمایه خوبش، رفته رفته افزایش پیدا کرده است و همچنان روی بورس است.

در این مقاله می‌خوانیم:

● دیجیتال مارکتینگ چیست؟

● تعریف دیجیتال مارکتینگ

● تفاوت دیجیتال مارکتینگ با بازاریابی سنتی

● کانال های دیجیتال مارکتینگ

● ابزارهای دیجیتال مارکتینگ

● مزیت‌های دیجیتال مارکتینگ

● مشاغل حوزه دیجیتال مارکتینگ

● اصطلاحات دیجیتال مارکتینگ

● دوره های دیجیتال مارکتینگ

دیجیتال مارکتینگ چیست؟

دیجیتال مارکتینگ به طور خیلی خلاصه یعنی «برقراری ارتباط با مشتری، به‌وسیله ابزارهای دیجیتال».

در دیجیتال مارکتینگ، تبلیغات بنری جای «آی خونه‌دار و بچه‌دار، زنبیلو بردار و بیار» را گرفته است. در دنیای دیجیتال فروشنده‌ها به جای داد زدن، محصول و خدمات خود را در سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها نمایش می‌دهند تا کاربران آنقدر با آن مواجه شوند که اصطلاحا در ناخودآگاه‌شان حک شود.

حک شود که چه؟

امروزه بیشتر از ۶۰ درصد کاربران، قبل از هر خرید، درباره آن در اینترنت جست‌وجو می‌کنند. قیمت‌ها را بررسی می‌کنند، کیفیت‌ها را مقایسه می‌کنند و مهم‌تر از همه، نظرات خریداران قبلی را می‌خوانند.

اما در نهایت از برندی خرید می‌کنند که ارتباط احساسی با آن برقرار کرده باشند. این ارتباط می‌تواند از طریق یک جمله، تصویر، موسیقی یا یک تجربه شکل بگیرد.

متخصصان دیجیتال مارکتینگ با طراحی سایت، تولید محتوا (یا بازاریابی محتوا) و بهینه‌سازی محتوا برای موتورهای جست‌وجوگر (SEO)، مشتری را جلب و بستری برای ارتباط با او مهیا می‌کنند.

آنها برای گسترش این ارتباط از انواع تبلیغات استفاده می‌کنند. از تبلیغات در گوگل (گوگل ادز) گرفته تا تبلیغات کلیکی در سایت‌های مختلف یا تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی.

علاوه‌بر آن از فعالیت‌های روابط عمومی دیجیتال برای ارتباط عمیق‌تر با مشتریان استفاده می‌کنند و با ارائه خدمات پشتیبانی، مراقب حال خوب مشتری هستند.

در نهایت هم با ابزارهای تحلیل (مثل گوگل آنالیتیکس)، رفتار کاربران در سایت یا در ارتباط با تبلیغات را می‌بینند و بر اساس آن فعالیت‌های خود را بهبود می‌دهند تا نتایج بهتری بگیرند.

در مجموع تمرکز تیم دیجیتال مارکتینگ بر برقراری، گسترش و تداوم ارتباط با مشتری است.

تعریف دیجیتال مارکتینگ

افراد و سازمان‌های مختلف، با تعاریف و تعابیر مختلفی دیجیتال مارکتینگ را معرفی می‌کنند.

سایت HubSpot  پیشنهاد می‌کند به جای تعریف مستقیم دیجیتال مارکتینگ، تکنیک‌ها و ابزارهای آن را بشناسیم. بنابراین بازاریابی دیجیتال را مجموعه ابزارها و فعالیت‌هایی می‌داند که برای بازاریابی محصولات و خدمات در اینترنت استفاده می‌شود.

نیل پتل (Neil Patel)، متخصص معروف و معتبر بازاریابی دیجیتال هم دیجیتال مارکتینگ را بازاریابی محصولات و خدمات می­‌داند که از طریق دستگاه‌­های الکترونیکی انجام می‌­شود.

وبسایت Digital Marketing Institue هم تعریف تقریبا مشابهی ارائه می‌دهد:

دیجیتال مارکتینگ شامل تمام فعالیت‌های بازاریابی است که به صورت آنلاین انجام می‌شود.

تفاوت دیجیتال مارکتینگ با بازاریابی سنتی

کسب‌وکارها فقط در فضای دیجیتال فعالیت نمی‌کنند. آنها در دنیای واقعی، یعنی در سطح شهر و در میان مردم هم حضور دارند. حتما تبلیغات آنها را در بروشورها، بیلبوردها، روزنامه‌ها و تلویزیون دیده‌اید.

اینکه کدام یکی از این دو نوع بازاریابی برای برندها مناسب‌تر است، بستگی به 2 عامل دارد:

● وسعت بازار

به طور کلی می‌توان گفت، بازاریابی سنتی برای خدمات و کالاهایی که طیف گسترده‌ی مصرف‌کننده دارند (مثل مواد خوراکی، لوازم ساختمانی و آرایشی بهداشتی)، می‌تواند بازگشت سرمایه بیشتری داشته باشد.

هرچند، متخصصان مارکتینگ برندهای بزرگ می‌دانند که فقط نباید روی یکی از این دو نوع روش بازاریابی تمرکز کنند و علاوه‌بر تبلیغات تلویزیونی، روی بازاریابی دیجیتال هم سرمایه‌گذاری می‌کنند.

● میزان بودجه بازاریابی

بازاریابی سنتی در مقیاس بزرگ، اگرچه آگاهی از برند و جذب مشتری زیادی به همراه دارد، اما هزینه‌ی بیشتری را هم می‌طلبد. به همین خاطر کسب‌وکارها باید ابتدا هدف از بازاریابی و میزان بودجه‌ی خود را تعیین کنند، سپس بر اساس آن نوع کمپین تبلیغاتی خود را مشخص کنند.

در جمع‌بندی این بخش باید بگوییم دیجیتال مارکتینگ برای تمام کسب‌وکارها لازم است به خصوص کسب‌وکارهایی که مشتری خاص دارند و می‌خواهند بودجه تبلیغاتی خود را مدیریت شده صرف کنند.

بنابراین در مقایسه دیجیتال مارکتینگ با بازاریابی سنتی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

1- گستردگی مخاطب

در بازاریابی سنتی، برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان تبلیغ انجام می‌شود. اما در دیجیتال مارکتینگ، مخاطب هدف از قبل انتخاب می‌شود و تبلیغ برای گروه محدودتری انجام می‌شود.

این به معنای این نیست که نباید از بازاریابی سنتی استفاده کرد. هنوز هم هیچ تبلیغی جای گستردگی تبلیغات تلویزیونی را نمی‌گیرد.

تبلیغات تلویزیونی «پایا» را که یادتان نرفته. برندی که چند ماه تبلیغ کرد و بعد تمام شد. اما بعد از این همه مدت، ما هنوز تصویر سیامک انصاری و حس چندشِ سریش‌گونه‌ی آن را فراموش نکرده‌ایم. گسترش این صدا، آن هم در زمان اندک چند ماهه، فقط از تبلیغات گسترده‌ی تلویزیونی بر می‌آید.

2- قابلیت اندازه‌گیری نتایج

از میان طیف گسترده‌ای که مخاطب بازاریابی سنتی هستند، تعدادی جذب و به مشتری تبدیل می‌شوند. به همین خاطر پیش‌بینی نتایج با خطای بالاتری همراه است.

اما در دیجیتال مارکتینگ همه چیز از ابتدا اندازه‌گیری می‌شود. پرسونای مخاطبی که قرار است تبلیغ در معرض دید او قرار بگیرد، سایت‌ها یا اپلیکیشن‌هایی که او در آنها حضور دارد، میزان بازدید تبلیغ، میزان کلیک و تعداد خرید؛ همه و همه قابل اندازه‌گیری و شمارش هستند.

غیر از این، خیلی وقت‌ها ما مشتریان محلی‌ای داریم که ممکن است اهل اینترنت نباشند. چاپ بروشور شاید زودتر صدای ما را به مشتریان‌مان برساند.

پس همه چیز بستگی به مخاطبی دارد که شما سعی دارید صدای خودتان را به او برسانید و در مقابل، صدای او را بشنوید.

3- هزینه

در مجموع میزان هزینه‌ای که در تبلیغات سنتی صرف می‌شود، بالاتر است. درست است که چاپ بروشور و پخش کاتالوگ روش‌های کم هزینه‌ای به شمار می‌آیند، اما بقیه‌ی روش‌های سنتی، هزینه‌های به مراتب بالاتری نسبت به انواع تبلیغات دیجیتال مارکتینگ دارند.

4- نرخ بازگشت سرمایه

به طور متوسط میزان هزینه‌ی سرمایه‌گذاری شده نسبت به سرمایه بازگشتی، در دیجیتال مارکتینگ عدد بالاتری را نشان می‌دهد.

کانال‌های دیجیتال مارکتینگ

حالا می‌رسیم به اینکه دیجیتال مارکتینگ را از چه درگاه‌هایی می‌توانیم اجرا کنیم. به بیان دیگر چه زمانی می‌توانیم بگوییم ما از دیجیتال مارکتینگ استفاده کرده‌ایم؟

همان‌طور که در بخش تعریف خواندید، بازاریابی دیجیتال یعنی استفاده از ابزارها یا کانال‌های دیجیتال. بنابراین وقتی می‌توانیم بگوییم از دیجیتال مارکتینگ استفاده کرده‌ایم که از ابزارها و کانال‌های دیجیتال برای ارتباط با مشتری استفاده کرده باشیم.

در اینجا کانال‌های دیجیتال مارکتینگ را نام می‌بریم و در قسمت بعد به ابزارهای دیجیتال می‌رسیم:

1- طراحی سایت

2- بازاریابی محتوا

3- بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجوگر (SEO)

4- تبلیغات در موتورهای جست‌وجوگر (SEA)

5- تبلیغات کلیکی

6- بازاریابی شبکه‌های اجتماعی

7- ایمیل مارکتینگ

8- روابط عمومی دیجیتال

9- بازاریابی درونگرا

10- افیلیت مارکتینگ (همکاری در فروش)

 

1- طراحی سایت

برای حضور در دنیای دیجیتال شما نیاز به یک دفتر کار دارید. سایت شما دفتر مجازی‌ای است که مراجعه‌کنندگان شما به آن سر می‌زنند و با محصولات و خدمات شما آشنا می‌شوند.

بنابراین استراتژی دیجیتال مارکتینگ شما با طراحی و انتشار وبسایت‌تان آغاز می‌شود.

درباره مراحل بالا آوردن سایت (مثل انتخاب دامنه، انتخاب هاست، ویژگی‌های صفحه اصلی و… ) در یک مقاله مجزا توضیح خواهیم داد.

سایت را منتشر می‌کنید و با درج عکس، فیلم و متن در صفحات مختلف، کمک می‌کنید بازدیدکنندگان با کمترین کلیک، پاسخ سوالات خود را پیدا کنند.

همچنین اگر تعداد زیادی محصول دارید، تصویر آنها را در فروشگاه منتشر می‌کنید و با توضیحات کافی، در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌دهید.

در طراحی سایت، از مهارت متخصصانی مثل طراح سایت، طراح گرافیک، تدوینگر، طراح تجربه کاربری، تجربه‌نویس (یوایکس رایتر) و نویسنده متن‌های ترغیب‌کننده (کپی‌رایتر) استفاده می‌کنیم.

2- بازاریابی محتوا

هر سایت یک وبلاگ دارد. وبلاگ، مجله، صفحه مقالات یا منابع. کسب‌وکارها مقالاتی را در وبلاگ خود منتشر می‌کنند تا بازدیدکنندگان آنها را بخوانند و پاسخ سوالات‌شان را پیدا کنند.

ابتدا مدیر محتوا فرایند تدوین پرسونای مخاطب را انجام می‌دهد تا تعیین کند که قرار است برای چه کسی تولید محتوا انجام شود.

پس از انجام پروسه شناسایی پرسونای مخاطب، باید تحقیق کنیم که آن مخاطب راجع‌به چه موضوعاتی در اینترنت جست‌وجو می‌کند.

نام این کار تحقیق کلمات کلیدی است که توسط کارشناس سئو انجام می‌شود. در این فرایند کلماتی که مخاطب هدف جست‌وجو می‌کند را پیدا می‌کنیم تا برای آنها مقاله تولید کنیم.

هدف ما این است که وقتی مخاطب برای چالش‌هایش در اینترنت جست‌وجو کرد، با مقاله ما روبه‌رو شود.

ما با تولید و نشر دانش، این پیام را می‌دهیم که در حوزه فعالیت خود متخصص هستیم و مخاطب می‌تواند برای حل مشکلاتش روی کمک ما حساب کند.

در بازاریابی محتوایی دیگر ما برای معرفی محصولات و خدمات‌مان به مخاطب مراجعه نمی‌کنیم، بلکه مخاطب است که با کلیک کردن روی لینک مقاله ما باب آشنایی را باز می‌کند.

تمام کاری که ما باید انجام دهیم این است که کیفیت مطالب خود را بالا ببریم، سرعت سایت را افزایش دهیم و سوالات کاربران را سریع و کامل پاسخ دهیم تا این آشنایی به مزاق او خوش بیاید.

ما سعی می‌کنیم علاوه بر محتوای متنی، از تصاویر، اینفوگرافی، ویدئو و فایل صوتی هم استفاده کنیم تا طیف گسترده‌ای از سلایق را جذب کنیم.

تمام این فعالیت‌ها در راستای ارائه‌ی یک پذیراییِ در خور از بازدیدکننده است. پذیرایی‌ای که هم سزاوار مخاطب و هم نمایش‌دهنده‌ی جایگاه و شأن برند ما باشد.

3- بهینه‌سازی وبسایت برای موتورهای جست‌وجوگر (SEO)

بعد از اینکه دغدغه‌ها و چالش‌های مخاطب را پیدا کردیم و تولیدکنندگان محتوا بر اساس آنها مقاله نوشتند، باید اقداماتی انجام دهیم تا هنگامی که مخاطب در گوگل جست‌وجو می‌کند، مقاله ما را در رده‌های بالای نتایج ببیند. هر چه بالاتر، احتمال کلیک بر آن بیشتر.

این اقدامات، مقاله و کلا سایت شما را بهینه می‌کند تا نزد موتور جست‌وجوگر اعتبار و امتیاز بالایی دریافت کند.

بهینه‌سازی برای موتورهای جست‌وجو یا همان سئو، اگر در متن‌های نوشتاری انجام شود، به آن سئو آن پیج (On Page Seo) یا بهینه‌سازی درون صفحه گفته می‌شود. سئو آن پیج قرار است به موتور جست‌وجوگر بگوید که این سایت درباره چیست.

انتخاب کلمه کلیدی، به کار بردن کلمه کلیدی به تعداد مناسب (چگالی کلمات کلیدی)، به کار بردن کلمه کلیدی در عنوان (ترجیحا ابتدای عنوان)، رعایت زیر عنوان‌ها (H1 و H2 و H3) درج تگ‌های مناسب و نوشتن توضیحات متا، مواردی هستند که موتور جست‌وجوگر در ارزیابی متن‌ها به آنها توجه می‌کند.

اگر بهینه‌سازی برای موتورهای جست‌وجو خارج از متن‌ها انجام شود، به آن سئو آف پیج (Off Page Seo) یا بهینه‌سازی بیرون صفحه می‌گویند. سئوی آف پیج بر لینک‌سازی و افزایش اعتبار سایت تمرکز دارد.

هر چه سایت‌ شما در مسیر لینک‌دهی بیشتری قرار داشته باشد (یعنی میزبان لینک‌های بیشتری باشد یا به سایت‌ها و صفحه‌های مرتبط و معتبر لینک بدهد) اعتبار آن افزایش پیدا می‌کند.

نوع سومی هم وجود دارد که به آن سئوی تکنیکال یا فنی می‌گویند که با مواردی از قبیل معماری سایت، بهینه‌سازی صفحات برای نمایش در تلفن همراه (ریسپانسیو بودن) و سرعت سایت سروکار دارد.

4- تبلیغات در موتورهای جست‌وجوگر (SEA)

با توجه به اینکه سئو یک فرایند زمان‌بر است و نیاز به صرف زمان و تمرکز بر روی سلامت سایت دارد، شاید در خیلی از کلمات کلیدی، امکان رسیدن به صفحه اول فعلا وجود نداشته باشد.

در این مواقع، تبلیغ در گوگل فرصتی است که می‌تواند موقتا صفحات سایت را در صفحه اول نمایش دهد.

کارشناسان و متخصصان گوگل ادز به کسب‌وکارها کمک می‌کنند که از فرصت تبلیغات استفاده کنند و در کلمات یا عبارات مورد نظرشان در نتایج صفحه اول قرار بگیرند.

5- تبلیغات کلیکی

غیر از تبلیغات در گوگل، شما می‌توانید تبلیغ خود را در سایت‌های پر بازدید هم قرار دهید. تبلیغات بنری، تبلیغات همسان و تبلیغات ریتارگتینگ انواع روش‌هایی هستند که شما در آن‌ها می‌توانید به ازای تعداد کلیک روی تبلیغ یا تعداد بازدید، هزینه پرداخت کنید.

هر چه تعداد کلیک بیشتر باشد، هزینه تبلیغ هم بالاتر می‌رود. شما ابتدا متناسب با تعداد کلیک هزینه را پرداخت و سپس کمپین تبلیغاتی شما اجرا می‌شود.

6- بازاریابی شبکه‌های اجتماعی

بازاریابی شبکه های اجتماعی یعنی استفاده از بستر رسانه‌های اجتماعی برای ارتباط با مخاطبان. کسب‌وکارها برای گسترش نام تجاری خود، افزایش بازدید سایت و در نهایت افزایش فروش، به این ارتباط نیاز دارند.

بازاریابی شبکه‌های اجتماعی 5 رکن دارد:

◄ تدوین استراتژی

◄ برنامه‌ریزی، تولید و توزیع محتوا

◄ شنیدن و برقراری تعامل

◄ 4- تجزیه‌وتحلیل نتایج

◄ 5- تبلیغات

7- ایمیل مارکتینگ

ایمیل مارکتینگ یعنی ارسال ایمیل با یک روند مشخص و خودکار، برای هدفی معین. ایمیل مارکتینگ با دریافت ایمیل مخاطب شروع می‌شود و با ارسال پیام از طریق این ایمیل، ادامه پیدا می‌کند.

این ایمیل می‌شود راه ارتباطی شما با مخاطب. هدف شما از این ارتباط، تبدیل مخاطب به خریدار و سپس به مشتری دائم است.

مهم‌ترین ویژگی ایمیل مارکتینگ خودکار یا اتوماتیک بودن فرایندهاست. شما ابتدا یک مسیر طراحی و اجرای آن را در ابزارهای ایمیل مارکتینگ زمان‌بندی می‌کنید. کار مهم شما نظارت بر اجرای این فرایند و بررسی نتایج آن است.

8- روابط عمومی دیجیتال

بازاریابی دیجیتال تمرکزش روی بازاریابی و فروش است و روابط عمومی دیجیتال تمرکزش بر ایجاد یک ارتباط عمیق و دوستانه.

روابط عمومی دیجیتال قرار است مونولوگ‌ها (ارتباط یک سویه با کاربر) را به دیالوگ (ارتباط دو سویه) تبدیل کند تا بستری بسازد برای حال خوب کاربر، فارغ از اینکه خرید بکند یا نکند.

این بخش از واحد دیجیتال مارکتینگ با استفاده از ابزارهای مختلف، تمام نبوغ و خلاقیت خود را خرج می‌کند تا تجربه‌ی خوبی برای کاربران خلق کند، تا نام برند همراه با حس خوب در ذهن کاربر بماند.

9- بازاریابی درونگرا

بازاریابی درونگرا روشی است که در آن رابطه کسب‌وکار با مخاطبان و مشتریان، از سمت مشتریان آغاز می‌شود.

مثلا اگر کاربری برای پیدا کردن پاسخش در اینترنت جست‌وجو کند و به سایت شما برخورد کند، سپس در چت سایت سوالش را از شما بپرسد، این گفت‌وگو را او آغاز کرده؛ نه اینکه شما با تبلیغ، سایت خود را در معرض دید او قرار داده باشید.

مخاطب جذب شما می‌شود، با شما تعامل می‌کند و مادامی که لذت می‌برد، همراه شماست.

10- همکاری در فروش

سیستم همکاری در فروش (Affiliate Marketing) یعنی برای فروش محصولات خود از کمک دیگران استفاده کنیم و در ازای این کمک، به آنها مبلغی به عنوان پورسانت پرداخت کنیم.

افیلیت مارکتینگ یک روش برد-برد است. هم برای تولیدکننده و هم برای تبلیغ‌کننده. تولیدکننده جنسش فروش می‌رود و تبلیغ‌کننده درآمد کسب می‌کند.

ابزارهای دیجیتال مارکتینگ

دیجیتال مارکتینگ یعنی بازاریابی به وسیله‌ی ابزارهای دیجیتال. به‌طورکلی ابزارهای متنوع دیجیتال را می‌توانیم به 10 گروه تقسیم‌بندی کنیم:

1- ابزارهای مدیریت پروژه

2- سیستم مدیریت محتوا

3- ابزارهای تحلیل و بررسی سایت و شبکه های اجتماعی

4- ابزارهای تحقیق کلمات کلیدی

5- ابزارهای سئو (بهبود سایت برای موتورهای جست‌وجوگر)

6- ابزارهای پشتیبانی و چت آنلاین

7- ابزارهای شنیدن شبکه های اجتماعی

8- ابزارهای ایمیل مارکتینگ

9- ابزارهای تبلیغ بنری، کلیکی و ریتارگتینگ

10- ابزارهای نظرسنجی و فرم‌ساز آنلاین

منبع:

digitalmarketinginstitute

hubspot

neilpatel