همه‌ی ما یک ویژگی مشترک در کسب و کار داریم: رقابت‌جویی! این ویژگی همیشه هم چندان بد نیست. رقابت عاملی است که می‌تواند کیفیت بالاتری را برای یک محصول یا خدمت به همراه داشته باشد. تصور کنید قصد خرید کالایی را دارید که نمونه‌های مشابه فراوانی دارد. شما به عنوان مشتری باید تعداد زیادی از اجناس مشابه را بررسی کنید تا در نهایت تصمیمی برای خرید بگیرید. این فرآیندی است که همه‌ی ما بارها آن را تجربه کرده‌ایم. اما چه چیزی در نهایت باعث می‌شود که یک محصول یا خدمت را از دیگری برتر بدانیم؟ معیار انتخاب نهایی ما چه چیزی خواهد بود؟ راه طولانی این مقایسه، تنها با یک دلیل محکم منجر به خرید و یا انتخاب آن محصول و خدمت خواهد شد؛ این تمایز مفهومی است که آن را با نام مزیت رقابتی می‌شناسیم.

هدف مزیت رقابتی چیست؟

مزیت رقابتی تنها یک راه برای سودآوری بیشتر نیست! گاهی شما به عنوان یک کسب و کار، ممکن است ایجاد اعتبار و اعتماد در میان مشتریان را اولویت هدف‌گذاری خود قرار دهید و در این مسیر از ترفندهایی استفاده کنید که برای شما برتری به حساب می‌آیند. این کار در نهایت می‌تواند شما را به برندی معتبرتر در مقایسه با رقبا تبدیل کند؛ نتیجه واضح است: سودآوری بیشتر که هدف نهایی هر سازمان و مجموعه‌ای است. مثلا اگر شرکتی محصول خود را با قیمتی پایین‌تر از محصولات مشابه به فروش برساند، یک برتری ایجاد کرده است. اما ممکن است در یک کسب و کار دیگر همان محصول با قیمتی بالاتر عرضه شود در حالیکه کیفیت بالاتر را عاملی برای رقابت خود قرار داده است.

SWOT پیش‌نیاز ایجاد برتری

دهه 1980 را می‌توان دهه‌ی تحول تحلیل رقابتی دانست. این مفاهیم بیشتر از هر کس توسط مایکل پورتر، اقتصاددان و استاد جوان دانشگاه هاروارد مورد بررسی قرار گرفت و نتایج این تحقیقات را هنوز هم می‌توان به عنوان یک منبع معتبر علمی در این زمینه معرفی کرد.

شاگردان پورتر یک مفهوم کلیدی را از استادشان یاد می‌گرفتند. مفهومی که اگرچه این روزها چندان موفق و به‌روز نیست، اما پایه‌ی بسیاری از مقایسه‌های تجاری به حساب می‌آید.SWOT  خلاصه‌ی حروف اول انگلیسی مفاهیم قدرت، ضعف، فرصت و تهدید است. کلیدی‌ترین عوامل بررسی رقبا برای ایجاد یک مزیت رقابتی درست و هدفمند، بررسی کامل این مفاهیم است. این مرحله می‌تواند به تعریف ما از برند خود و برند رقیب کمک کند.

چگونه یک مزیت رقابتی ایجاد کنیم؟

فقط به این دلیل که یک شرکت اکنون رهبر بازار است، به این معنا نیست که به طور دائمی در این جایگاه بماند. یک شرکت تجاری برای تثبیت موقعیت، محبوبیت و حفظ مشتریان خود باید اهداف روشن، استراتژی مناسب و برنامه‌هایی برای ایجاد برتری نسبت به رقیبان داشته باشد. مهم‌ترین اصل این است که بدانید از چه چیزی و چگونه برای این رقابت استفاده کنید. برای دستیابی به این هدف، لازم است پیش از ایجاد و تعریف موقعیت‌های برتری به موارد زیر توجه کنید:

گام اول: رقبا را زیر ذره‌بین بگذارید

ایجاد یک مزیت بدون شناخت کامل رقیبان تقریبا غیرممکن است. چگونه می‌توان برای یک محصول بدون بررسی نمونه‌های مشابه یک برتری تعریف کرد؟

تحلیل رقیبان قدیمی و شناخت رقیبان جدید فرآیندی است که نیاز به بروزرسانی دارد؛ بنابراین بهتر است این کار را هر ماه انجام دهید تا بتوانید زمینه‌های کارآمدی برای ایجاد برتری بسازید. اگر رقبا را نمی‌شناسید، بهترین راه، جستجوی کلیدواژه‌های مرتبط با حوزه کاریتان است.

یک استراتژی رقابتی خوب باید شامل تجزیه و تحلیل کامل و درست رقیب باشد، زیرا داشتن اطلاعات عمیق در مورد رقبا، به شما یک دید کلی درباره ادامه فرآیند کار و ایجاد یک مزیت رقابتی هدفمند خواهد داد.

چه اطلاعاتی از رقیبان لازم است؟

1- بنیان‌گذاران

2- نشانی اینترنتی شبکه‌های اجتماعی

3- کانال‌های توزیع محتوا و معرفی

4- ارزش‌ها و شعارها

5- سایر اطلاعات مانند تعداد مشتریان، تعداد بازدیدکنندگان وب سایت، میزان مشارکت در شبکه‌های اجتماعی و…

گام دوم: داستان برند، هنر ساختن هویت

این روزها مردم داستان یک شرکت را دنبال می‌کنند نه مارک و برند آن‌ها را! این جمله به این معناست که پیش از ایجاد مزیت رقابتی، لازم است خودتان را تعریف کنید: که هستید؟ چه اهدافی دارید؟ شعارهایتان چیست؟ برندتان چه رنگ و چه شکلی دارد؟

اگر این سوال‌ها پاسخی روشن داشته باشد، یعنی شما به درستی می‌دانید که چه می‌خواهید! پس از برندسازی می‌توانید شروع به نوشتن مزایای خود نسبت به سایر رقیبان کنید؛ مزایایی که همسو به شعارها، شخصیت برند و داستان کسب و کار شماست. همچنین به یاد داشته باشید که برای نوشتن ویژگی‌ها نباید خودتان را سانسور کنید. هر مفهوم و ایده‌ای که به ذهنتان می‌آید را یادداشت کنید؛ چرا که این ایده‌های به ظاهر سطحی می‌توانند جمع‌بندی شگفت‌انگیزی داشته باشند.

گام سوم: معرفی پیش از ارائه!

جلب اعتماد مشتری به وسیله‌ی محتوا، به خودی خود یک مزیت رقابتی به حساب می آید؛ از این بستر استفاده کنید. در فضاهای متفاوت خود را به مشتری معرفی کنید و به اصطلاح همه جا در دید او باشید. این تکرار در فضاهای معتبر می‌تواند شما را به برندی شناخته شده تبدیل کند. پس از آن که این مرحله را به درستی و با موفقیت پشت سر گذاشتید، از بستر ایجاد شده برای ارائه برتری محصول استفاده کنید. یادتان باشد اگر یک کانال و یا فضای مناسب برای ارتباط با مشتریان نداشته باشید، هرگز نمی‌توانید مزیت رقابتی برند خود را به او معرفی کنید.

گام چهارم: روی نیازهای کاربران خود تمرکز کنید

یک برند حرفه‌ای و معتبر همیشه دارای دو ستون اصلی است:

1- تیم خوب

2- کاربران و مشتریان وفادار

این دو کاملا به هم وابسته‌اند؛ یک تیم خوب و حرفه‌ای، با پشتیبانی درست و نوآوری در ارائه‌ی محصول یا خدمات، منجر به ایجاد تعداد زیادی مشتری راضی و وفادار می‌شود. تکنولوژی نیز این روزها به کمک ما آمده تا به وسیله‌ی آن ارزیابی کنیم که آیا مشتری از دنبال کردن ما و یا از محصولاتمان خوشحال و راضی است یا خیر و چرا؟  پیشنهاداتش چیست و از چه خدماتی احساس رضایت نمی‌کند؟

ارتباط درست با مشتریان و تعامل با آن‌ها، بررسی بازخوردها و حدس سلیقه و نیاز کاربران از فعالیت‌های آنان در شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند شما را برای ایجاد یک مزیت رقابتی هدفمند یاری کند.

گام پنجم: از آن طرف بام نیفتید!

گاهی اوقات بهتر است این واقعیت را بپذیرید که رقابت با شرکت‌های بزرگ آسان نیست. این رقابت ممکن است وقت، انرژی، سرمایه‌ی انسانی و هزینه‌ی بسیاری از شما بگیرد. بنابراین بهتر است سپر بیندازید و بدانید که بهترین راه حل این است که در چند مورد منحصر به فرد با این دست از شرکت‌ها رقابت کنید نه در همه‌ی ابعاد! آهسته و گام به گام حرکت کنید، اما مسیرتان را پیوسته ادامه دهید تا یک برتری نتیجه‌بخش را برای محصول یا خدمات خود تعریف کنید.

گام ششم: مشکلات بزرگ را حل کنید

ایجاد مزیت رقابتی آسان نیست؛ اما اگر بتوانید با حل مشکلات بزرگ و رفع نیازهای کاربران این مرحله را به درستی بگذرانید، به گروه صنایع ماندگار و محبوب خواهید پیوست. شناسایی این نیازهای اساسی نیازمند پایش شبکه‌های اجتماعی، بررسی واکنش کاربران، ارزیابی موتورهای جستجو، بررسی کمپین‌ها و رصد اخبار است.

مزیت رقابتی می‌تواند به شما در ماراتن رقابت کمک کند؛ این برتری‌ها می‌تواند شامل قیمت، ارزش منحصر به فرد، محصول بهتر، پشتیبانی تخصصی و یا بازاریابی بهتر باشد. با کمک این نوآوری‌ها و برتری‌ها می‌توانید در مسیر هموارتری برای ارائه‌ی برند خود حرکت کنید.